بهترین روش‌های DevOps برای تیم‌های ایرانی

پیاده‌سازی DevOps در ایران چالش‌های خاص خودش را دارد: محدودیت دسترسی به برخی سرویس‌ها، نبود AWS/GCP، و نیاز به راهکارهای جایگزین. در این مقاله، بهترین روش‌های عملی را با در نظر گرفتن شرایط ایران بررسی می‌کنیم.

وضعیت DevOps در ایران

خبر خوب: محدودیت‌ها باعث شده تیم‌های ایرانی در self-hosting و open-source قوی شوند.

چالش‌ها

• عدم دسترسی به AWS، GCP، Azure
• Docker Hub با محدودیت
• برخی ابزارها نیاز به VPN دارند

فرصت‌ها

• ابرهای ایرانی در حال رشد (ابرآروان، ابرزس، پارس‌پک)
• تجربه عمیق در self-hosting
• استقلال از سرویس‌های خارجی

۱. انتخاب زیرساخت

گزینه‌های ابری ایرانی

توصیه

• استارتاپ کوچک: VPS + Docker Compose
• تیم متوسط: Kubernetes روی ابر ایرانی یا سرور اختصاصی
• Enterprise: Hybrid (ابر ایرانی + سرور اختصاصی)

۲. Container Registry

Docker Hub محدودیت دارد. جایگزین‌ها:

Self-hosted Registry

# docker-compose.yml برای Registry خصوصی
version: '3'
services:
  registry:
    image: registry:2
    ports:
      - "5000:5000"
    volumes:
      - ./data:/var/lib/registry
    environment:
      REGISTRY_STORAGE_DELETE_ENABLED: "true"

سرویس‌های جایگزین

• GitHub Container Registry (ghcr.io) — معمولاً کار می‌کند
• GitLab Container Registry — اگر GitLab self-hosted دارید
• Harbor — برای Enterprise

۳. CI/CD Pipeline

GitLab CI (توصیه شده)

GitLab را می‌توانید self-host کنید و از همه امکانات استفاده کنید:

# .gitlab-ci.yml
stages:
  - test
  - build
  - deploy

variables:
  DOCKER_REGISTRY: registry.example.ir

test:
  stage: test
  image: golang:1.21
  script:
    - go test ./...

build:
  stage: build
  script:
    - docker build -t $DOCKER_REGISTRY/myapp:$CI_COMMIT_SHA .
    - docker push $DOCKER_REGISTRY/myapp:$CI_COMMIT_SHA

deploy:
  stage: deploy
  script:
    - kubectl set image deployment/myapp myapp=$DOCKER_REGISTRY/myapp:$CI_COMMIT_SHA
  only:
    - main

GitHub Actions

اگر روی GitHub هستید، Actions معمولاً کار می‌کند:

# .github/workflows/deploy.yml
name: Deploy

on:
  push:
    branches: [main]

jobs:
  deploy:
    runs-on: ubuntu-latest
    steps:
      - uses: actions/checkout@v4

      - name: Build
        run: |
          docker build -t myapp:$ .

      - name: Deploy
        run: |
          # Deploy to your server
          ssh user@server "docker pull && docker-compose up -d"

۴. Kubernetes در ایران

نصب Cluster

برای production، توصیه می‌کنم k3s یا RKE2:

# نصب k3s روی سرور اول (master)
curl -sfL https://get.k3s.io | sh -

# اضافه کردن worker
curl -sfL https://get.k3s.io | K3S_URL=https://master:6443 K3S_TOKEN=xxx sh -

مشکل Pull کردن Image ها

برای دور زدن محدودیت Docker Hub:

# استفاده از mirror
apiVersion: v1
kind: ConfigMap
metadata:
  name: registry-mirrors
data:
  registries.yaml: |
    mirrors:
      docker.io:
        endpoint:
          - "https://mirror.gcr.io"
          - "https://registry.example.ir"

۵. Monitoring و Logging

Stack توصیه شده

┌─────────────────────────────────────────┐
│              Grafana                     │
│         (Visualization)                  │
└─────────────┬───────────────────────────┘
              │
    ┌─────────┴─────────┐
    │                   │
┌───┴───┐         ┌─────┴─────┐
│Prometheus│       │   Loki    │
│(Metrics) │       │  (Logs)   │
└───┬───┘         └─────┬─────┘
    │                   │
    └───────┬───────────┘
            │
    ┌───────┴───────┐
    │  Your Apps    │
    └───────────────┘

نصب سریع با Helm

# Prometheus + Grafana
helm repo add prometheus-community https://prometheus-community.github.io/helm-charts
helm install monitoring prometheus-community/kube-prometheus-stack

# Loki برای لاگ‌ها
helm repo add grafana https://grafana.github.io/helm-charts
helm install loki grafana/loki-stack

۶. Secret Management

هرگز secret ها را در Git نگذارید!

گزینه‌ها

مثال با SOPS

# رمزنگاری فایل
sops --encrypt --age $AGE_PUBLIC_KEY secrets.yaml > secrets.enc.yaml

# در CI/CD رمزگشایی
sops --decrypt secrets.enc.yaml | kubectl apply -f -

۷. Backup و Disaster Recovery

قانون ۳-۲-۱

• ۳ نسخه از داده
• ۲ نوع مختلف storage
• ۱ نسخه offsite

ابزارهای توصیه شده

• Velero — برای backup کل Kubernetes
• pg_dump + Cron — برای PostgreSQL
• Restic — برای فایل‌ها

# Backup روزانه PostgreSQL
0 2 * * * pg_dump -h localhost -U postgres mydb | gzip > /backup/mydb-$(date +%Y%m%d).sql.gz

# ارسال به Object Storage
0 3 * * * rclone sync /backup arvan:my-bucket/postgres/

۸. چک‌لیست DevOps

Phase 1: شروع (هفته ۱-۲)

• نصب Docker و Docker Compose
• راه‌اندازی GitLab/GitHub
• نوشتن Dockerfile برای اپلیکیشن
• CI ساده (build + test)

Phase 2: اتوماسیون (هفته ۳-۴)

• CD به staging
• Container Registry خصوصی
• مانیتورینگ اولیه

Phase 3: Production (ماه ۲-۳)

• Kubernetes یا Docker Swarm
• Monitoring کامل (Prometheus + Grafana)
• Logging مرکزی
• Backup خودکار

Phase 4: بهینه‌سازی (ماه ۴+)

• Auto-scaling
• GitOps
• Chaos Engineering
• Security scanning

اشتباهات رایج

۱. پیچیدگی زودهنگام

اشتباه: Kubernetes برای یک اپلیکیشن ساده با ۱۰۰ کاربر

راه‌حل: Docker Compose کافی است. Kubernetes وقتی که واقعاً نیاز شد.

۲. نادیده گرفتن امنیت

اشتباه: Secret در environment variable بدون رمزنگاری

راه‌حل: از روز اول secret management داشته باشید.

۳. عدم تست Pipeline

اشتباه: فقط در production می‌فهمیم deployment خراب است

راه‌حل: staging environment که دقیقاً مثل production است.

نتیجه‌گیری

DevOps در ایران با وجود محدودیت‌ها، کاملاً قابل پیاده‌سازی است. کلید موفقیت:

1. ساده شروع کنید — Docker Compose، سپس Kubernetes
2. Self-host کنید — GitLab، Registry، Monitoring
3. اتوماسیون — هر کاری که تکرار می‌شود، اتومات کنید
4. مستندسازی — برای تیم فعلی و آینده

نیاز به کمک دارید؟

پیاده‌سازی DevOps می‌تواند پیچیده باشد. تیم GoCasts می‌تواند کمک کند:

• طراحی Pipeline مناسب پروژه شما
• راه‌اندازی Kubernetes
• آموزش تیم

مقالات مرتبط

• Go و Docker: راهنمای کامل
• اشتباهات رایج معماری